Nis programi treditor i Institutit për Liri Fetare dhe Demokraci
Instituti për Liri Fetare dhe Demokraci, i organizuar nga Kolegji Universitar Bedër dhe Fondacioni H. Ali Korça, me mbështetjen e Zyrës së Marrëdhënieve me Publikun në Ambasadën Amerikanë në Tiranë, çeli sot punimet e programit treditor, ku pjesëmarrës janë studentë nga universitete të ndryshme të vendit.
Në ceremoninë e hapjes, e cila u mbajt në ambientet e KU Bedër, merrnin pjesë personalitete nga fusha të ndryshme, të cilët e vlerësuan domosdoshmërinë e nismave të tilla, ku fokusi vendoset tek të rinjtë.
Në fjalën e hapjes, Rektori i KU Bedër, Prof. Dr. Gjana, falënderoi të pranishmit që iu përgjigjen ftesës, si dhe vlerësoi mbështetjen e dhënë nga Departamenti Amerikan i Shtetit për nisma të tilla. Prof. Gjana theksoi se harmonia fetare në Shqipëri është një lehtësim për të gjitha plagët me të cilat përballet ende sot shoqëria jonë. Ai theksoi faktin se Shqipëria i ka zgjidhur me kohë çështjet që lidhen me dialogun dhe lirinë fetare, duke u bërë një shembull edhe për vendet e tjera të Europës dhe më gjerë.
Zv/Kryetarja e Kuvendit të Shqipërisë, Prof. Vasilika Hysi, i bëri apel të rinjve të pranishëm, se janë ata që mund të kontribuojnë më shumë për t’i thënë jo gjuhës së urrejtjes, duke promovuar modelet më të mira. “Edukimi është rruga më e mirë për t’i thënë jo fenomeneve që nxisin urrejtjen dhe luftën”, theksoi znj. Hysi, duke premtuar se Kuvendi i Shqipërisë do të punojë më fort për të hartuar ligje më të mira dhe të parashikojë buxhete të mjaftueshme për një arsimim të mirë. Ajo i ftoi të rinjtë e pranishëm në Institutin për Liri Fetare dhe Demokraci në një seancë dëgjimore në Kuvend, për të promovuar modelet më të mira të harmonisë dhe dialogut ndërfetar.
Presidenti i Fondacionit “H. Ali Korça”, Skënder Bruçaj, në fjalën e tij u fokusua tek e drejta e lirisë së besimit dhe ushtrimit të tij. “Sipas fesë Islame, Zoti na ka lënë të lirë të zgjedhim besimin, duke u bazuar tek ndërgjegjja”, theksoi z. Bruçaj, duke shtuar se në fe nuk ka detyrim për përzgjedhjen e besimit.
Zyrtari për të Drejtat e Njeriut në Ambasadën e Shteteve të Bashkuara, Ian Crawford, u kujtoi të pranishmëve se për pesëqind vjet, shqiptarët, myslimanë dhe krishterë, kanë bashkëjetuar në harmoni. “Nuk ka qenë thjesht tolerim ndaj njëri-tjetrit; ju e keni dashur dhe respektuar njëri-tjetrin. Për një gjysmë mijëvjeçari, ju keni qenë shembull për marrëdhëniet ndërfetare jo vetëm në rajon, por edhe në botë”, tha z. Crawford.
Zv/ministri i Drejtësisë, Toni Gogu, hodhi idenë e bashkëpunimit mes studentëve të teologjisë, për të kontribuar në rritjen e rolit të familjes. “Ne si shqiptarë gjërat që kemi duhet t’i çmojmë. Aty ku është e nevojshme duhet të ndërhyjmë edhe për përmirësime”, vuri theksin z. Gogu, duke shtuar se e drejta e besimit është e patjetërsueshme dhe njeriu lind me të.
Punimet vazhduan më tej me kumtesat e të ftuarve të tjerë. Para studentëve referuan Znj. Loreta Aliko, Kryetare e Komitetit të Kulteve; z. Agron Sojati, drejtor i Qendrës për Luftën Kundër Dhunës dhe Ekstremizmit; z. Besnik Mustafaj, ish-ministër i Jashtëm.
Instituti për Liri Fetare dhe Demokraci do të vazhdojë punimet edhe për dy ditët në vazhdim, ku krahas diskutimeve dhe trajnimeve me studiues të njohur të fushës, janë parashikuar edhe aktivitete për njohjen e vlerave të harmonisë fetare në Shqipëri, si dhe vizita nëpër objektet e kulteve në Tiranë.
Prezantohet në Beder, revista Pasqyra e t'rrëfyemit
Departamenti i Shkencave të Komunikimit, zhvilloi takimin me studiuesin, botuesin dhe shkrimtarin Behar Gjoka.
Takimi u bë në kuadër të prezantimit të revistës kulturologjike “Pasqyra e t’rrëfyemit” e cila botohet nga Qendra e Studimeve Letrare “Pjetër Budi”.
Z. Gjoka prezantoi numrin e radhës së revistës, e cila i është kushtuar tërësisht poetit lirik, Frederik Rreshpja. Ky numër reviste përmbledh punimet e Konferencës kushtuar Rreshpes, organizaur nga Qendara e Studimeve Letrare “Pjetër Budi”.
Diskutimet u përqëndruan në rolin që ka lexuesi për të rrokur dhe ndërtuar kuptimin në raport me tekstin; letërsinë si shenjë, art apo mjet komunikimi; kritikën dhe rolin që ka ajo në zhvillimin e letërsisë.
Z.Gjoka theksoi rolin që ka kritika në zbulimin e shkrimtarëve të rinj, orientinmet në lexime si edhe për zhvillimin e kulturës në tërësi. Më tej ai u ndal në gjendjen aktuale të shtypit kulturologjik në vendin tonë, duke trajtuar problematikat dhe mundësitë.
Më pas diskutimet vazhduan mes studentëve dhe z. Gjoka, mbi pritjet e letërsisë Shqipe dhe mbi rëndësinë e leximit, si edhe për rolin që luan gazetari i kulturës në orientimin e audiencës.
Sfida e profesionit të avokatit në SHBA
Z. Alush Kola, avokat shqiptaro-amerikan, ishte i ftuari i radhës i ciklit të aktiviteteve “Brownbag Seminars”, organizuar nga Departamenti i Drejtësisë në KU Bedër. Zoti Alushi, drejtor i zyrës ligjore “Al Kola”, pati një bashkëbisedim me studentët e drejtësisë rreth temës “Sfida e profesionit të avokatit në SHBA”.
“Profesioni i avokatit është profesion i nderuar dhe shumë i rëndësishëm për njerëzit, pasi avokati u jep shpresë të gjithë klientëve, të cilët drejtohen në momentet që përballen me konflikte apo shkelje të ndryshme”, theksoi z. Kola.
Ndër të tjera, ai shpjegoi eksperiencën si avokat, duke dhënë shembuj konkretë të çështjeve që ka mbrojtur përpara gjykatave amerikane duke i njohur studentët në praktikë edhe me diferencat që ekzistojnë mes sistemeve “Civil Law”, ku vendi ynë bën pjesë, dhe “Common Law”. Z. Kola u përcolli studentëve këshilla dhe mesazhe të rëndësishme me qëllim që ata t’i kenë parasysh në të ardhmen kur të ushtrojnë profesionin e avokatit apo edhe profesione të tjera.
Bashkëbisedimi me studentët vazhdoi më tej në formën e pyetje–përgjigjeve, ku z. Alush Kola analizoi fushat në të cilat studentët treguan interes.
Zhvillohet workshop-i me temë: “Kuadri ligjor dhe gazetaria investigative”
Departamenti i Shkencave të Komunikimit në bashkëpunim me Departamentin e Drejtësisë në Kolegjin Universitar “Bedër”, zhvilluan ditën e sotme workshop-in me temë: “Kuadri ligjor dhe gazetaria investigative”. Workshop-in e hapi përgjegjësi i Departamentit të Shkencave të Komunikimit, Dr. Erlis Çela, i cili theksoi rëndësinë e workshop-eve të tilla dhe rëndësinë që ka informimi dhe media në të mirën publike. Më tej fjalën e morën pjesëmarrësit e tjerë, të cilët ishin studiues, si dhe aktorë të medias dhe legjislacionit.
Prof. Dr. Altin Shegani, Dekani i Fakultetit të Drejtësisë në Universitetin e Tiranës, foli rreth gazetarisë investigative në ndihmën e proceseve gjyqësore dhe në të mirën publike. “Liria e medias dhe Ligji mbi të Drejtën e Informimit kuptohen si privilegje për gazetarët, por në fakt duhen kuptuar si informim i publikut. Media duhet të ndihmojë njerëzit në njohjen e ligjeve. Këtë gjë duhet ta bëjë vetë gazetaria”, theksoi z. Shegani.
Më tej Prof. Dr. Altin Shegani theksoi se gazetaria investigative është rruga më e mirë për të shkuar tek e vërteta, sepse nuk ka detyrim të jap detaje për burimin, ndërsa nga individët e thjeshtë kjo gjë është shumë lehtë e arritshme. Ai tha që gazetaria investigative mund të rregullojë botën, ky rregullim edhe mund të jetë maksimal, kurrë nuk mund të jetë absolut. Gjithçka vendoset në të mirë të publikut. Në fund ai e përmbylli fjalën e tij duke shprehur se e vërteta duhet thënë pse mund të na cenojë sadopak moralisht.
Ndërsa gazetari dhe studiuesi i mediave Lutfi Dervishi, shkoi përtej rolit të medias si wach-dog siç njihet zakonisht. Ai theksoi se çështja e pronësisë së medias i ndërlikon gjërat dhe pronarët e përdorin median për interesa personale. Ai u ndal gjithashtu edhe në lidhje me ligjin për të drejtën e informimit, duke theksuar se ligji nuk është miratuar specifikisht për gazetarët. “E drejta e informimit është e garantuar për të gjithë qytetarët”, tha ai.
Aleksandra Bogdani, nga BIRN, e vuri theksi tek ligji i të drejtës për informim. Sipas saj ligji në vetvete është shumë i mirë, por nuk zbatohet në praktike. “Një ndër kleçkat që përdoren nga institucionet për të mos dhënë informacion është justifikimi se janë informacione të sigurisë shtetërore, hetimore apo tregtare”, tha ndër të tjera znj. Bogdani. Si pas saj, problemi qëndron se nuk ka penalitet për mosdhënien e informacionit. Zakonisht informacioni jepet në ditën e fundit dhe nga ana tjetër disa institucione pranojnë të paguajnë gjobën dhe të mos japin informacion. Kështu sipas saj, pengohet transparenca dhe informacioni shtetëror trajtohet si privat.
Ndërsa Prof. Asoc. Irma Baraku u shpreh se media është një ndihmëse e institucioneve për të dhënë dhe marrë informacion, ndërsa nga ana tjetër hasen pengesa në dhënien e informacionit për mediat nga ana e institucioneve. Sipas znj. Baraku, problem shumë i madh është edhe gjuha e urrejtjes në portalet online, jo nga shkrimet por nga komentet, kryesisht për shkaqe fetare. Ajo theksoi se proporcionaliteti është me rëndësi në përballjen e të drejtave: për informim dhe diskriminim, por edhe e drejta për të harruar, duke sjellë disa shembuj nga praktikat e punës së saj.
Alma Janka, kryeredaktore e Faktoje.al, u përqendrua në çështjen e “factcheck”, në lidhje me deklaratat e institucioneve. “Ka disa pengesa që të vështirësojnë punët: mungesa e kontakteve, mungesa e transparencës, përditësimi i të dhënave dhe arkivave online”, tha znj. Janka. Ajo shtoi se disa institucione kërkojnë edhe para për të dhënë informacion.
Nga ana tjetër Kryetari i Unionit të Gazetarëve shqiptar, Aleksandër Çipa përmendi dy modele redaksionale për investigim; redaksitë në media që funksionojnë veçuar nga departamentet e informacioneve dhe modeli i redaksive të pavarura. Më tej z. Çipa u shpreh se pozita formale e gazetarëve nuk është e garantuar me ligj, dhe nga ana tjetër kemi mungesa të pagave dhe sigurimeve shoqërore. “Puna në të zezë në shumë raste po riprodhohen çështje të mospagesave”.
Roden Hoxha, nga Qendra për Gazetari Cilësore, solli shembullin e Laboratorit për Gazetari Investigative. Ai tha se në redaksinë e tyre operohet me tre komponentë vendimmarrje: fenomeni, pra të merresh me problemin që është bërë fenomen dhe jo me individin; peshimi i asaj çka është e rëndësishme për publikun edhe pse dëmton dikë; vënia në dijeni e subjektit të lajmit. Ai gjithashtu theksoi se haset problem në bashkëpunim me institucionet në zbatimin e Ligjit të të Drejtës për Informim.
Më tej diskutimet vijuan me të ftuarit e tjerë dhe me pyetje nga ana e studentëve.